Άουσβίτς, Μπιρκενάου.

δημοσιεύθηκε στο περιοδικό TRIP, άνοιξη 2013

Ένα μνημείο για να μας υπενθυμίζει τα όρια της ανθρώπινης παράνοιας ή ένα μεγάλο άλλοθι για την ίδρυση και τη μετέπειτα πορεία ενός νέου κράτους; 

Μετά από διαδρομή μιάμισης ώρας με λεωφορείο από την Κρακοβία βρισκόμασταν μπροστά στην είσοδο του Άουσβιτς Ι. Αν και αρχές Μαΐου, ο καιρός είναι μουντός. Μελαγχολική και η φωνή της ξεναγού στα ακουστικά του μηχανισμού της περιήγησης.

Δύο στρατόπεδα. Το Άουσβιτς Ι, με τα πέτρινα αριθμημένα κτίρια ανοικοδομημένα, λειτουργεί ως μουσείο καθώς πολλά από αυτά χρησιμοποιούνται ως εκθεσιακοί χώροι. 

Τα εκθέματα; Άδεια κουτιά από χημικά που χρησιμοποιήθηκαν στους θαλάμους αερίων, ανθρώπινα μαλλιά που προοριζόταν να γίνουν υφάσματα, πορτραίτα ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους εκεί την περίοδο 1940-1945.

Σε μια από τις προθήκες με αντικείμενα και έγγραφα της εποχής βρίσκεται η αναφορά καταγραφής ενός Εβραίου από την Θεσσαλονίκη, ενός  από τους πολλούς της τότε ακμάζουσας Εβραϊκής κοινότητας. 

Στο Άουσβιτς ΙΙ Μπιρκενάου το βλέμμα του επισκέπτη έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει πιο μακριά, το ίδιο και η φαντασία του.

Μεγάλες εκτάσεις, μακρόστενα χαμηλά κτίρια σαν στάβλοι, με ξύλινα τριώροφα κρεβάτια και ομαδικά αποχωρητήρια. Στο κέντρο δεσπόζει ένας πύργος- πύλη, κάτω από τον οποίο περνάει η γραμμή του τραίνου που  κάποτε κατέφθανε γεμάτο ανθρώπους δίχως αύριο.
 

Το Άουσβιτς ίσως να μη διέφερε σε τίποτα από άλλα τάγματα εργασίας όπως τα Αμελέ Ταμπουρού, αν έλειπαν τα κρεματόρια, οι θάλαμοι αερίων και οι αποτεφρωτές. Δηλαδή εάν δεν επρόκειτο για την πρωτοφανή απροσχημάτιστη αντιμετώπιση του ανθρώπου ως αναλώσιμο προϊόν. Η περιγραφή της ξεναγού στην είσοδο των αποτεφρωτών είναι συγκλονιστική. Κόσμος δακρύζει. Τριγύρω πιο πολύ θάνατος παρά ζωή. «Απίστευτο, είναι μια τρέλα», ακούω δίπλα μου. Απάνθρωπο, ανεκδιήγητο. Περνώντας δίπλα από τα ερείπια των ανατιναγμένων θαλάμων αερίων, ανάμεσα στα γκρουπ των επισκεπτών εμφανίζεται μια ομάδα ένστολων με διακριτικά του Ισραήλ. Μάλλον πρόκειται για εκπαιδευτική επίσκεψη. Στιγμιαία ταξιδεύω στη Λωρίδα της Γάζας. Ιστορική ειρωνεία;

Στο λεωφορείο της επιστροφής επικρατεί ησυχία, καθώς κυριαρχούν οι σκέψεις και η κούραση της ημέρας. Η νύχτα έρχεται σιγά σιγά να ρίξει το μελαγχολικό της πέπλο που λίγο αργότερα μέλλεται (;) να το σηκώσει μια χρυσή αυγή.