9/4/13

Κλαδαριές (ή κλαδαρές).

Συνεχίζοντας την αναφορά στα έθιμα του χωριού, ήρθε η ώρα για το ίσως πιο εντυπωσιακό από όλα. Τις κλαδαριές. Ένα έθιμο που στην Κοζάνη αναφέρεται ως "φανοί" και λαμβάνει χώρα την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς, ενώ αντίστοιχο έθιμο τηρείται και στη Σιάτιστα Κοζάνης, όμως την περίοδο των Χριστουγέννων.

Οι προετοιμασίες διαρκούν ολόκληρη τη βδομάδα της Μεγάλης Αποκριάς. Άνδρες από κάθε γειτονιά ξαμολούνται στα γύρω βουνά και συγκεντρώνουν τα κλαδιά που θα χρησιμοποιηθούν για την κλαδαριά του μαχαλά.

Κυριακή απόγευμα, μετά το χάσκαρ, όλα είναι έτοιμα. Παλαιότερα οι γυναίκες δε συμμετείχαν στο έθιμο, ενώ σκοπός της κάθε γειτονιάς ήταν να καταφέρει να κρατήσει την κλαδαριά της ανέπαφη ώστε να είναι η τελευταία που θα ανάψει. Φημολογείται ότι κάποτε χρησιμοποιήθηκε και βέλος με φωτιά ώστε να ανάψει αντίπαλη κλαδαριά!

Σήμερα απλώς ανάβουν με τη σειρά, πρώτα στην κεντρική πλατεία του χωριού, και στη συνέχεια μία μία στις γειτονιές μέχρι αργά το βράδυ.

Μετά το άναμμα, και μόλις η φωτιά καταλαγιάσει λίγο, αρχίζει ο χορός. Αυτός που σέρνει το χορό είναι και αυτός που τραγουδάει ρυθμικά αυτοσχέδιους (και κατά κύριο λόγο πρόστιχους) στίχους, ενώ οι υπόλοιποι ακολουθούν επαναλαμβάνοντας. Χαρακτηριστικό των τραγουδιών είναι το τελείωμα πολλών στίχων με το "μπρε μπρε μπρε...".

Λέγεται πως κάποτε ήταν σαν άγραφος νόμος για τους μικρούς το ότι τη βδομάδα εκείνη μπορούσαν να καπνίζουν μέχρι το βράδυ των κλαδαριών. Ίσως αυτό, σε συνδιασμό με τα άσματα, να αποτελούσε ένα πρώτο βήμα με την καλώς ή κακώς νοούμενη ενηλικίωση.